Pitanje o nasleđivanju penzija se često postavlja. Mnogi građani su u nedoumici ko može da nasledi penziju, kao i koji su najvažniji uslovi kada je reč o nasleđivanju. Ono što je bitno da znate, jeste da ukoliko penzioner ima starosnu ili invalidsku penziju članovi porodice mogu da je naslede, ali postoje dva ključna uslova.
Ono što je prva stvar jeste da postoji pravo na porodičnu penziju ako je preminuli član ispunio uslove za penziju ili ima najmanje pet godina radnog staža osiguranja. Drugo je ako je uzrok smrti izazvan povredom na radu ili ako je reč o profesionalnoj bolesti, tada članovi porodice stiču pravo na penziju bez obzira na radni staž umrlog.
Kako bi nasledili penziju, članovi porodice prvo podnose zahtev i treba da ispune uslove koji se odnose na navršene godine života u vreme podnošenja zahteva i u vreme smrti umrlog. Nakon toga utvrđuju se i činjenice postojanja nesposobnosti za samostalan život i rad, kao i izdržavanje od strane umrlog, a za decu je od značaja i činjenica školovanja.
Evo ko ima pravo na nasleđivanje penzije
Pravo na porodičnu penziju mogu ostvariti i supružnik ali vanbračni partner i to samo ako su brak, odnosno vanbračna zajednica života trajali najmanje tri godine. Takođe, ako sa umrlim osiguranikom, odnosno korisnikom prava ima zajedničko dete, i to ako ispunjava zakonom propisane uslove. Postojanje vanbračne zajednice utvrđuje se u vanparničnom postupku, objasnili su to u Republičkom fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje (PIO).
Bračni, odnosno vanbračni partner pravo na porodičnu penziju ostvaruje uz uslov da je do smrti osiguranika udovica navršila 53, a udovac 58 godina života.
Pravo može ostvariti i ako je do smrti supružnika ili u roku od jedne godine od dana smrti postao potpuno nesposoban za rad, ili pravo može da koristi uz dete koje koristi pravo na porodičnu penziju, a prema kome obavlja roditeljsku dužnost.
Udovica, odnosno udovac koji u toku trajanja prava prema tom osnovu postane potpuno nesposoban za rad, zadržava pravo na porodičnu penziju dok postoji ta nesposobnost.
Udovica koja je u trenutku smrti supruga navršila 45 godina života, moći će pravo na porodičnu penziju da ostvari kada navrši 53 godine života. Ukoliko se pravo koristi uz decu, po navršenju navedenih godina života pravo se trajno zadržava.
Iz PIO fonda navode da pravo na porodičnu penziju, pod istim uslovima, može ostvariti i supružnik iz razvedenog braka i vanbračni partner posle prestanka zajednice života vanbračnih partnera, ako im je sudskom presudom utvrđeno pravo na izdržavanje.
Deca imaju pravo na nasleđivanje penzije do 15 godina
Deca stiču pravo na porodičnu penziju i ona im pripada do 15 godina života, bez obzira na to da li se školuju. Ako pohađaju srednju školu, onda do 20 godina, a do navršenih 26 godina života, ako studiraju.
Detetu kome je školovanje prekinuto zbog bolesti, porodična penzija pripada i za vreme bolesti, kao i iznad godina života propisanih u slučaju školovanja, ali najviše za onoliko vremena koliko je zbog bolesti izgubilo od školovanja. Detetu kome je školovanje prekinuto zbog služenja vojnog roka, porodična penzija pripada i za vreme služenja vojnog roka, a najduže do navršene 27. godine života.
Takođe, dete ima pravo na porodičnu penziju dok traje nesposobnost za samostalan život i rad, nastala do 15. godine života, dok traje nesposobnost za samostalan život i rad, nastala posle 15. godine života, a pre smrti osiguranika, pod uslovom da ga je osiguranik izdržavao do svoje smrti.
Invalidno dete stiče pravo na porodičnu penziju i posle prestanka zaposlenja, odnosno obavljanja samostalne delatnosti.
Iznos porodične penzije
Iznos porodične penzije se određuje u procentu od penzije koja pripada, odnosno koja bi pripadala umrlom u momentu smrti, i to: za jednog člana 70 odsto, za dva člana 80 odsto, za tri člana 90 odsto, za četiri i više članova 100 odsto.
Deci bez oba roditelja pripada, pored porodične penzije po jednom roditelju, i porodična penzija po drugom roditelju, kao jedna penzija čiji iznos ne može preći najviši iznos penzije određen zakonom.
Može se naslediti i inostrana penzija
Da, moguće je naslediti i inostranu penziju, ali o tome se ne odlučuje u našoj zemlji.
- Ako je umrli osiguranik, odnosno korisnik prava radio i u inostranstvu, uključujući i bivše jugoslovenske republike, o pravu na porodičnu penziju po osnovu inostranog staža odlučuje se po propisima te države, istakli su u PIO fondu.
