Seksualna želja spada među najmoćnije sile ljudske prirode, i kao takva može izazvati ogromno zadovoljstvo, kao i duboku vezu između partnera. Nažalost, seksualna želja ima tendenciju da se postepeno smanjuje tokom vremena u dužoj vezi ili braku, najčešće zbog zapostavljanja negovanja partnerskog odnosa. 

Smanjenje učestalosti seksualnih fantazija o postojećim partnerima ("dijadne fantazije") i povećanje učestalosti fantazija o drugim ljudima ("ekstra-dijadne fantazije") tipični su znaci ovog procesa, jer partneri traže druge izvore novosti i raznolikosti, u početku u domenu fantazije. Ove fantazije mogu zadovoljiti potrebu za novinom i raznolikošću bez ugrožavanja datog odnosa. Ipak, neke učestale fantazije mogu da pokažu i nezadovoljstvo vezom, tj. seksualnim odnosima sa partnerom.

Istraživanja koja su se bavila seksualnim fantazijama uglavnom su bila povezana sa učestalošću i sadržajima seksualnih fantazija. Na primer, otkriveno je da ljudi vole da se u svojim fantazijama predstavljaju kao bespomoćni, naročito nakon negativnih suočavanja sa partnerom. Upotreba fantazija može delovati kao afrodizijak, koji povećava seksualnu želju među partnerima.

Stavovi stručne javnosti o temi seksulanih fantazija na osnovu literature, kliničkog iskustva i istraživanja, nisu bili ujednačeni o ideji da ovakve fantazije poboljšavaju stanje u parnerskim odnosima. Istraživanje koncipirano u četiri povezane studije, objavljeno u časopisu Personality and Social Psychology Bulletin, ispitivalo je istinitost tvrdnje da li i zašto razne seksualne fantazije utiču na stanje u partnerskim odnosima.

U četiri studije, istraživači su ispitivali relacione posledice seksualnih fantazija o svom partneru ili drugim ljudima. U prvoj studiji, učesnici su dobili uputstva da seksualno fantaziraju o svom partneru ili nekom drugom/drugim partnerima, a zatim da opišu, tj. prepričaju ovu fantaziju. Nakon ove studije, učesnici su pokazali veću želju za seksom sa svojim partnerom, nego što bi to učinili sa drugim partnerima, bez obzira na maštanje o drugima, kao i spremnost da učine nešto što bi njihovog partnera učinilo srećnim. 

Druga studija je nastojala da razjasni da li razlika u izraženim željama oba partnera, i da li prisustvo drugih osoba u fantazijama odražava pozitivan ili negativan uticaj na vezu sa partnerom. Učesnici su zamišljali jedan od četiri scenarija koji su uključivali seksualnu ili ne-seksualnu aktivnost sa svojim partnerom, ili sa nekim ko nije bio njihov  partner. Zatim su opisali ovaj scenario u narativnoj formi i ocenili svoju želju za seksom, a potom se uključili se u pozitivne, ne-seksualne aktivnosti sa svojim partnerom (npr. intimni, neseksualni razgovor). Rezultati su pokazali da fantaziranje o drugim partnerima nije smanjilo želju za seksom sa partnerom, i kao ni njihov opšti odnos već je, naprotiv, fantaziranje samo povećalo seksualnu želju. Dakle, potvrđeno je da fantaziranje o seksu sa drugim partnerima deluje posticajno po aktuelnu partnersku vezu.

Treća studija je ispitivala je primenu efekata fantaziranja u prirodnim uslovima. Da bi to učinili, oba partnera su u svom trodnevnom dnevniku opisivali svoje seksualne fantazije, kao i situacije koje su usledile nakon maštanja. Pored toga, oni su izveštavali o pozitivnim i negativnim ponašanjima koja su karakterisala njihovu vezu tog dana (npr. „rekla sam partneru da sam ga volela / nju“; „kritikova(o)la sam svog partnera“), tokom 21 dana. Otkriveno je da su učesnici više koristili pozitivno ponašanje, kao što su komplimenti svojim partnerima i pažljivo postupanje prema njima, nakon što su o njima maštali.

Četvrta studija je istraživala zašto ljudi koji fantaziraju o svom partneru imaju veću šansu da poboljšaju ponašanje u vezi. U tu svrhu, oba partnera su vodila noćni dnevnik tokom šest nedelja, u kojem su beležili učestalost fantazija o partneru, želju da se upuste u seks sa svojim partnerom, pozitivne i negativne relacije sa partnerom, (npr. "osetio sam da imam veliki pomak u vezi danas" ili "imao sam sumnje u kompatibilnost između mene i mog partnera danas") i ponašanja koja poboljašavaju vezu. 

Činilo se da fantaziranje o drugom partneru poboljšava ne samo privlačnost prema partneru, nego i odnos između njih, smanjujući negativne stavove i čineći odnos više vrednim. Ova pojačana privlačnost, čini se, motiviše partnere da više obogate odnos.

Ove studije pokazuju kako fantazije mogu uticati na nas u stvarnom svetu. Konkretno, samo razmišljanje o seksu sa partnerom ima pozitivne efekte na vezu, što dovodi do veće seksualne želje za trenutnim partnerima, kao i do pozitivnijeg ponašanja prema njima. Fantaziranje o svom partneru može tako poslužiti kao mehanizam održavanja odnosa, koji pomaže partnerima da održe zadovoljavajuće intimne odnose na duže staze, tako što će pojačati privlačnost prema partneru i sprečiti angažman u ponašanju koje šteti vezi, tj. potencijalnu prevaru. 

(1) Birnbaum, G. E., Mikulincer, M., & Gillath, O. (2011). In and out of a daydream: Attachment orientations, daily relationship quality, and sexual fantasies. Personality and Social Psychology Bulletin, 37, 1398-1410;

(2) Newbury, R., Hayter, M., Wylie, K. R., & Riddell, J. (2012). Sexual fantasy as a clinical intervention. Sexual and Relationship Therapy, 27, 358-371.

(3) Birnbaum, G. E., Kanat-Maymon, Y., Mizrahi, M., Recanati, M., & Orr, R. (in press). What fantasies can do to your relationship: The effects of sexual fantasies on couple interactions. Personality and Social Psychology Bulletin. ResearchGate

Autor: Pink.rs