AKTUELNO

Na današnji dan Hrvatska je postala 28. punopravna članica Evropske unije.

1804 - Rođena je francuska književnica Žorž Sand (George) preteča feminizma, autorka sentimentalnih, socijalnih i seoskih romana i priča ("Indijana", "Lelija", "Đavolja bara", "Majstori trubači", "Povest mog života"). Ostavila je i obimnu prepisku i memoare.

1839 - Umro je turski sultan Mahmud II, poslednji vladar iz dinastije Osmana Osvajača. Na vlast je došao 1808. i pokušao da reformama zaustavi propadanje osmanskog carstva. Sproveo je reforme u vojsci po evroposkom uzoru i ukinuo janičare. Srbiji je priznao proširenu autonomiju (hatišerif iz 1830. godine).

1860 - Umro je američki industrijalac Čarls Guđer (Charles Goodyear) koji je 1839. otkrio proces vulkanizacije kaučuka što je dorinelo brzom razvoju industrije gume, posebno prozvodnji automobilskih guma.

1872 - Rođen je francuski inženjer i pilot Luj Blerio (Louis Bleriot), utemeljivač francuske avio-industrije. Prvi je avionom preleteo kanal Lamanš 1909. godine.

1887 - Počela je da radi prva astronomsko-meteorološka stanica u Srbiji koju je u svojoj kući na Vračaru u Beogradu organizovao profesor Velike škole Milan Nedeljković. Godine 1902. on je počeo da izdaje i prvu opštu prognozu vremena.

1896 - Umrla je američka književnica Herijet Elizabet Bičer Stou (Harriet Elizabeth Beecher Stowe) koja je romanom "Čiča Tomina koliba" pridobila brojne savremenike za oslobađanje Crnaca od ropstva.

1902 - Rođen je američki filmski režiser nemačkog porekla Vilijam Vajler (William Wyler), dobitnik Oskara za filmove "Gospođa Miniver", "Ben Hur" i "Najlepše godine našeg života". Proslavio se i filmovima "Male lisice", "Keri", "Praznik u Rimu".

1942 - Nemačke trupe su u Drugom svetskom ratu, posle osmomesečne opsade, zauzele Sevastopolj, najvažniju rusku crnomorsku luku na poluostrvu Krim.

1960 - Gana je postala republika, s prvim predsednikom Kvame Nkrumahom (Kwame).

1962 - Afrička republika Ruanda i kraljevina Burundi su stekle nezavisnost, pošto je Generalna skupština UN u februaru ukinula nadzor nad te dve države.

1966 - Održan je Brionski plenum Centralnog komiteta Saveza komunista Jugoslavije, na kojem su iz rukovodstva partije uklonjeni Aleksandar Ranković, potpredsednik SFR Jugoslavije i Svetislav Stefanović, savezni sekretar za unutrašnje poslove, što je značilo i uklanjanje sa državnih funkcija. Kao odgovorni za rad Službe državne bezbednosti, optuženi su za prisluškivanje predsednika SFRJ Josipa Broza Tita i za šovinističku politiku prema Albancima na Kosovu.

1991 - Na sastanku u Pragu lideri istočnoevropskih zemalja ukinuli su vojni savez Varšavski pakt, osnovan 1955.

1997 - Hong Kong je, posle 150 godina pod engleskom upravom, vraćen Kini, kao njen specijalni administrativni region.

1999 - Umro je južnorodezijski političar Džošua Nkomo (Joshua) borac protiv rasističke vladavine belaca u Južnoj Rodeziji (Zimbabve) i lider pokreta za nezavisnost (1950-70). Sa Robertom Mugabeom formirao je Patriotski front.

2001 - U Acehu u Indoneziji, nađeno je 27 izmasakriranih tela. Tokom separatističkog rata pobunjenika, članova Pokreta za oslobođenje Aceha, u tom mestu je od sredine 1970-ih godina ubijeno preko 870 ljudi.

2002 - U Hagu je formalno označen početak rada Stalnog međunarodnog suda za ratne zločine, koji osporavaju SAD. Taj sud je osnovan 17. jula 1998. u Rimu i do početka rada Rimski statut je ratifikovalo 86 država, uključujući i SRJ.

2003 - SAD su ukinule vojnu pomoć za oko 50 zemalja, uključujući i Srbiju i Crnu Goru. Te zemlje nisu do određenog roka potpisale sa Vašingtonom bilateralni sporazum o neizručivanju državljana SAD Međunarodnom krivičnom sudu u Hagu.

2004 - Umro je američki glumac Marlon Brando, jedan od najuticajnih glumaca svoje generacije i dobitnik Oskara za uloge u filmovima "Kum" i "Na dokovima Njujorka".

2007- U Kaliforniji je preminuo Milan Oklopdžić (59), autor romana, drama i scenarija ("Video", "Metro", "Horseless", "CA Blues").

2009 – Preminuo američki glumac srpsko-češkog porekla Karl Malden (Mladen Sekulović), poznat po ulogama u filmovima "Tramvaj zvani želja", “Na dokovima Njujorka”, “Ko je sahranjen u mom grobu” i serijama “Ulice San Franciska” i “Zapadno krilo”.

2012 – Olafur Ragnar Grimson ponovo je izabran za predsednika Islanda, peti put zaredom, cime je ostvario najduži staž na toj funkciji u islandskoj istoriji. Žestoko kritikovan nakon finasijske krize, Grimson je povratio podrsku svojih sugrađana odbijanjem sporazuma koji bi poreske obveznike njegove zemlje opteretio za pet milijardi dolara.

2013 - Hrvatska je postala 28. punopravna članica Evropske unije.

2014 - Novi saziv iračkog parlamenta ušao je u blokadu nakon manje od dva sata rada, pošto su poslanici manjiskih sunita i Kurda izašli iz sale, čime je onemogućeno formiranje nove vlade koja je trebalo da sačuva jedinstvo zemlje pred ofanzivom sunitskh ekstremista. Prema Ujedinjenim nacijama više od 2.400 ljudi ubijeno u Iraku u junu.

2014 - Nemački socijaldemokrata Martin Šulc reizabran je na mesto predsednika Evropskog parlamenta.

#Datumi

#Istorija

#Vremeplov

'