Crkva Kađenica, sveto mesto u Ovčarsko-kablarskoj klisuri poslednjih godina jedno je od posećenijih religijskih objekata srpske Svete Gore.
Naročito otkako je uređena pristupna staza i postavljene info table, svetinju godišnje poseti sve veći broj znatiželjnika.
Namernike i hodočasnike je međutim iznenadila tragična istorija Kađenice, pećine u kojoj je spaljeno oko 200 meštana okolnih sela, mahom žena i dece.
Naime, za ovo sveto mesto vezan je tragičan događaj srpskog naroda iz perioda Hadži Prodanove bune 1814. godine. Živalj iz okolnih sela je bežeći od najezde Turaka zaklon potražio u pećini, na desnoj obali Zapadne Morave, u ataru dragačevskog sela Dljin. Ali, Turci su otkrili njihov zbeg i uprkos veoma nepristupačnom terenu, prišli skrovištu, i počinili neviđeno nedelo. Na samom ulazu u pećinu naređali su slamu i grmlje, koje su potom zapalili. Za narod skriven u pećini nije bilo spasa, jer drugog izlaza nije bilo.
Njih oko 200 pretežno žena i dece, su se ugušili dimom odnosno “kadom”, pa je po ovom tragičnom događaju pećina i dobila naziv „Kađenica“. Decenijama nakon tragedije, mogla se videti ogaravljena stena, kao svedočanstvo stradanja nedužnih.
- Kosti ubijenih, odnosno spaljenih, su bile u pećini od 1814. pa sve do 1936. godine. Te godine su prebačene u dva sarkofaga to jest u dve kamene grobnice koje se nalaze u samoj pećini. Na zahtev tadašnjeg vladike žičkog Nikolaja Velimirovića sarkofazi su postavljeni ispod Hristovog raspeća u oltarskoj apsidi – kažu u Turističkoj organizaciji Čačak.
Prema njihovim podacima, prošle godine Kađenicu je posetilo vise od 5.000 hodočasnika i ljubitelja prirode, budući da se ovo sveto mesto nalazi na ruti planinara i drugih ljubitelja prirode.
Danas do podnožja pećine postoji uređena saobraćajnica, kao i pešačka staza do samog ulaza u pećinu. Poslednjih nekoliko godina strmi uspon je regulisan postavljanjem zaštitne ograde, pa je svetinja postala pristupačna i onima koji nisu vešti u planinarenju.
Kao i sama Ovčar Banja, Kađenica je najposećenija vikendima, kada se dnevno do stradalne stene uspne i po više stotina posetilaca. Za nju su zainteresovani i istraživači jer je pećina veliko stanište slepih miševa, kao i spaleolozi, jer ovaj pećinski prostor nije u dovoljnoj meri istražen.
Pećina, odnosno molitveno mesto, je pod upravom manastira Preobraženje. Svake godine se na Vidovdan na ovom mestu služi pomen postradalima, pa će tako biti i ovog 28. juna.
Autor: Marija Radić