Najstarija i najveća megastruktura u Evropi pronađena je ispod Baltičkog mora. Reč je o zidu koji se proteže oko 1 km, a izgradili su ga ljudi iz kamenog doba pre 11.000 godina. Ali zbog čega?
Kako to inače se događa u arheologiji i ova megastruktura je otkrivena sasvim slučajno. U jesen 2021. godine geolozi sa Univerziteta u Kilu su otkrili neobičan niz kamenja, dug skoro 1 km, na dnu Meklenburškog zaliva. Lokacija se nalazi oko 10 kilometara od Rerika u Nemačkoj, na dubini od 21 metar, piše portal Sve o arheologiji.
Istraživači su svoje otkriće prijavili državnoj agenciji Meklenburg-Vorpommern za kulturu i zaštitu spomenika (Landesamt fur Kultur und Denkmalpflege Mecklenburg-Vorpommern LAKD M-V), koja je zatim koordinirala dalja istraživanja. Ova struktura nije nastala prirodno, već ju je ljudska ruka napravila.
Nakon podvodnih arheoloških istraživanja, tim istraživača iz različitih disciplina je zaključio da su lovci-sakupljači iz kamenog doba verovatno izgradili ovu strukturu pre oko 11.000 godina. Ali zašto? Za lov na irvase.
Rezultati istraživanja objavljeni su u časopisu PNAS. Naučnici su koristili savremene geofizičke metode za kreiranje detaljnog 3D modela zida i rekonstrukciju strukture drevnog pejzaža.
Amazing finding at the nexus of marine geology and archeology: A submerged Stone Age hunting architecture from the Western Baltic Sea. @PNASNews @Ostseeforschung @Euromarine_tw https://t.co/tA5ZE3c93S https://t.co/eGUQojGqhq
— Oliver Zielinski @ozielinski.bsky.social (@Zielinski_OZ) 13. фебруар 2024.
Drevno lovište na irvase
Građevina od poređanog kamena, poput zida, sastojala se od oko 1500 kamenja. Ovaj zid se nekada nalazio pored jezera ili močvare. Danas se nalazi 21 metar ispod Baltičkog mora. Zid iz kamenog doba izgrađen je pre završetka poslednjeg ledenog doba, odnosno pre porasta nivoa mora.
„U to vreme, celokupna populacija širom severne Evrope je verovatno bila ispod 5.000 ljudi. Jedan od njihovih glavnih izvora hrane bila su stada irvasa, koji su sezonski migrirali kroz retku vegetaciju nakon ledenog doba. Zid je verovatno korišćen za vođenje irvasa u usko grlo između susedne obale jezera i zida, ili čak u jezero, gde su lovci iz kamenog doba mogli lakše da ih ubiju svojim oružjem“, objašnjava Marsel Bratmeler sa Univerziteta u Rostoku.
Takve lovačke strukture pronađene su u drugim delovima svet. Na primer u jezeru Huron (Mičigen) na dubini od 30 metara. Ovde su američki arheolozi dokumentovali kamene zidove, kao i lovačka skrovišta napravljene za lov na severnoameričke irvase. Kameni zidovi u jezeru Huron i u Meklenburškom zalivu dele imaju dosta sličnosti.
Dalja podvodna istraživanja mogu dati značajan doprinos razumevanju života, organizacije i metoda lova lovaca-sakupljača iz ranog kamenog doba.
