AKTUELNO

Završena je restauracija najpoznatije kapije Beogradske tvrđave, Zindan kapije.

Njena priča govori o burnoj istoriji Beogradske tvrđave od vremena ugarske odbrane Beograda od nadolazeće otomanske imperije posle smrti despota Stefana Lazarevića, preko turske, austrijske i srpske vlasti nad tvrđavom do romantizovane restauracije iz 1938. godine kada je kapija dobila izgled koji nikada ranije nije imala, a koji svi danas poznajemo.

Foto: Facebook.com/Goran Vesić

Beogradska Zindan kapija izgrađena je po ugledu na komplekse ulaznih kapija u evropskim tvrđavama kakvi su počeli da se grade krajem 12. veka posle krstaških ratova. Zidana u periodu dok je Beograd bio pod ugarskom vlašću sa turskim imenom Zindan kapija se uvek razlikovala od starijih srednjovekovnih kapija na Beogradskoj tvrđavi.

Najvoljenija je i najpopularnija beogradska kapija koja nas podseća da smo stari evropski narod koji je stradao pošto se nalazio na kapiji odbrane identiteta našeg kontinenta.

Foto: Facebook.com/Goran Vesić

- U kulama je dobijen veliki prostor koji može da služi za izložbe, ali i za promociju Srbije i našeg etno blaga - rekao je ministar saobraćaja, građevinarstva i infrastrukture Goran Vesić povodom završetka rekonstruke.

Zindan kapija odolevala je zubu vremena skoro šest vekova i nikada nije rušena iako je Beograd mnogo puta menjao vladare, a mesto na kojem se nalazi bilo je poprište velike bitke između Mađara, Turaka, Austrijanaca i Srba.

Foto: Facebook.com/Goran Vesić

Naime, deo Kalemegdanske tvrđave u kojem se danas nalazi Zindan kapija značajno je utvrđen u vreme Despota Stefana Lazarevića (1377-1427), a u njenoj neposredoj blizini se nalaze i Despotova, kao i Leopoldova kapija.

- Zindan kapija je počela da se gradi između 1440. i 1456. godine kada su Truci počeli da opsedaju Beograd, kako bi ga osvojili od Mađara. Ta opsada je uzrokovala početak izgradnje kapije. Napad Turaka koji je vodio sultan Murat II bio je neuspešan, ali je zadao velike probleme Mađarima i ukazao na brojne slabosti tvrđave - objasanio je ranije za medije antropolog Miodrag Simović iz Centra za urbani razvoj.

Beogradska tvrđava, kako je rekao, u to vreme nije imala savremena odbrambena utvrđenja, jer je u međuvremenu došlo do tehnološkog napretka.

Foto: Facebook.com/Goran Vesić

- Počela je da se razvija artiljerija, kao i topovi. Mađari su gradili kapiju od 1440. do 1456. godine, kada se dogodila naredna Turska opasada grada, ali se tačna godina izgradnje ne zna. Specifično je da je na Zindan kapiju nadovezan veliki lučni zid koji se pruža ka Despotovoj kuli - kaže Simović..

Foto: Facebook.com/Goran Vesić

Tamnica

Zindan kapija je ime po kojem je i danas poznata, dobila u drugoj polovini 18. veka, kada su Turci ponovo osvojili Beograd.

- Zindan je reč turskog porekla i znači tamnica. Kada su Turci ponovo osvojili Beograd, podrumi kapije su dobili funkciju tamnice, tj. zatvora - kaže naš sagovornik.

Dodaje da je interesantno da kapija nije nikada rušena, iako je Beograd toliko puta menjao vladare.

Foto: Facebook.com/Goran Vesić

- Generalno taj deo Gornjeg grada Kalemegdana, od 1427. godine se uglavnom dosta dograđivao. U tom periodu nije bilo mnogo rušenja fortifikacije u Gornjem gradu, dok je Donji grad često razaran - naveo je pre izvesnog vremana Simović.

Zindan kapija, kako je ispričao, predstavlja početak artiljerijske fortifikacije na beogradskoj tvrđavi.

Foto: Facebook.com/Goran Vesić

- Kapija nije služila, tj. kule na njoj, nisu služile isključivo kao kalsične srednjevekovne fortifikacije. Vrlo specifično je da su u njoj bili raspoređeni topovi. Zindan kapija je svojevrsan prelaz od klasičnog srednjevekovnog ka modernijem artiljerijskom ratovanju - ističe Simović.

Autor: