Prestupne godine su godine sa 366 kalendarskih dana umesto uobičajenih 365. Događaju se svake četvrte godine prema gregorijanskom kalendaru, kalendaru koji koristi većina sveta.
Prestupne godine postoje jer je jedna godina u gregorijanskom kalendaru nešto kraća od solarne ili tropske godine, vremena koje je potrebno da Zemlja jednom u potpunosti obiđe Sunce.
Kalendarska godina ima tačno 365 dana, dok solarna godina ima otprilike 365,24 dana, odnosno 365 dana, 5 sati, 48 minuta i 56 sekundi.
Kada se ne bi uračunavala ova razlika, onda bi se za svaku godinu koja prođe razmak između početka kalendarske godine i solarne godine povećao za 5 sati, 48 minuta i 56 sekundi.
Vremenom bi to promenilo vreme godišnjih doba. Na primer, ako bismo prestali da koristimo prestupne godine, onda bi za otprilike 700 godina leto na severnoj hemisferi počelo u decembru umesto u junu.
Dodavanje prestupnih dana svake četvrte godine uveliko uklanja ovaj problem jer je dodatni dan približno iste dužine kao i razlika koja se akumulira tokom tog vremena.
Međutim, sistem nije savršen: dobija se oko 44 dodatna minuta svake četiri godine ili danna svakih 129 godina. Da bi se rešio ovaj problem, prestupne godine se preskaču svake stote godine, osim onih koje su deljive sa 400, kao što su 1600 i 2000. Ali čak i tada još uvek postoji mala razlika između kalendarskih i solarnih godina.
Ali uopšteno, prestupne godine znače da gregorijanski kalendar ostaje usklađen sa našim putovanjem oko Sunca.
Ideja o prestupnim godinama datira iz 45. godine p.n.e. kada je Gaj Julije Cezar uveo julijanski kalendar, koji se sastojao od 365 dana podeljenih u 12 meseci koje još uvek koristimo u gregorijanskom kalendaru. (Jul i avgust izvorno su se zvali Quintilis odnosno Sextilis, ali su kasnije preimenovani po Juliju Cezaru i njegovom nasledniku Oktavijanu Avgustu).
Julijanski kalendar uključivao je prestupne godine svake četiri godine bez izuzetka i bio je usklađen sa godišnjim dobima na Zemlji zahvaljujući „poslednjoj godini zabune“ 46. p.n.e, koja je uključivala 15 meseci sa ukupno 445 dana, prema Univerzitetu u Hjustonu, piše Lajv Sajens.
Vekovima se činilo da Julijanski kalendar savršeno funkcioniše. Ali sredinom 16. veka astronomi su primetili da godišnja doba počinju oko 10 dana ranije nego što se očekivalo kada se važni praznici, poput Uskrsa, više ne poklapaju sa određenim događajima, poput prolećne ravnodnevnice.
Kako bi to ispravio, papa Grgur XIII uveo je gregorijanski kalendar 1582. godine, koji je isti kao i julijanski kalendar, ali s izuzetkom prestupnih godina za većinu stogodišnjica (kao što je gore navedeno).
Vekovima su gregorijanski kalendar koristile samo katoličke zemlje, poput Italije i Španije, ali su ga na kraju prihvatile protestantske zemlje, poput Velike Britanije 1752. godine, kada su njihove godine počele uveliko da odstupaju od katoličkih zemalja.
Zbog razlike između kalendara, zemlje koje su kasnije prešle na gregorijanski kalendar morale su da preskoče dane kako bi se uskladile s ostatkom sveta. Na primer, kada je Britanija zamenila kalendare 1752. godine, 2. septembar sledio je 14. septembar.
U nekom trenutku u dalekoj budućnosti, gregorijanski kalendar će možda morati da bude ponovo prilagođen jer nije usklađen sa solarnim godinama. Ali trebaće hiljade godina da se to dogodi.
U osmom veku pre Hrista, rimski kalendar je imao samo 10 meseci, počevši od marta i završavajući u decembru. Hladna zimska sezona bila je zanemarena, bez meseci koji bi to označili. Ali ovaj kalendar je imao samo 304 dana, pa su januar i februar na kraju dodati kraju verske godine. Februar je imao najmanje dana. Ali Rimljani su te mesece ubrzo počeli da povezuju sa početkom građanske godine, a oko 450. godine pre Hrista januar se smatrao prvim mesecom nove godine.
Kada je papa Grgur XIII dodao prestupni dan gregorijanskom kalendaru 1582, odabrao je februar jer je to bio najkraći mesec, što ga je u prestupnim godinama učinilo za jedan dan dužim.
Autor:
