Patrijarh Irinej preminuo je juče u 90 godini. Vest da je umro patrijarh Irinej stigla je nakon 15 dana teške borbe sa korona virusom, koju je poglavar SPC izgubio nakon što mu se drastično pogoršalo zdravstveno stanje.
Na čelu Srpske pravoslavne crkve bio je poslednjih deset godina, a u januaru 2020. je obeležio je 60 godina monaškog, 45 godina episkopskog i deset godina patrijarškog staža.
Jedan od najvećih spomenika, koje je ostavio za života, jeste veliki broj obnovljenih i izgrađenih hramova i manastira po celoj niškoj eparhiji, gde je služio 34 godine. To je bilo prvi put posle 120 godina da se obnove i grade sprske svetinje u tom kraju.
A sve je počelo spletom nesretnih okolnosti, kada mu je, dok je imao svega šest godina, nastradao otac.
Patrijarh Irinej (Gavrilović) rođen je u selu Vidova, kod Čačka, 28. avgusta 1930. godine od oca Zdravka i majke Milijane. Na krštenju dobio je ime Miroslav.
Foto: Foto/Rina
U rodnom selu završio je osnovnu školu, a potom gimnaziju u Čačku. Po završetku gimnazije upisao je i završio Bogosloviju u Prizrenu, a zatim i Bogoslovski fakultet u Beogradu.
Da je put koji je vodio mogao da bude drugačiji, rekao je za dokumentarni film Srpske pravoslavne crkve. Otac mu je bio harmonikaš i, da nije nastradao kada je Miroslav imao svega šest godina, uveo bi ga u muzičke te vode.
- Ja sam kao dete imao svoju mali harmoniku. Međutim, kada je otac tragično nastradao, 1936. godine, majka je prodala i njegovu harmoniku i moju harmoniku. Tako time čini raj tom poslu - prisetio se patrijarh Irinej.
Majka je nameravala da ga ostavi na imanju, a da u školu krne njegov mlađi brat. Ipak, upisao je gimnaziju, jer brat nije pokazivao interes za učenjem.
Foto: Beta/Emil Vas
On je dodao da je njegova majka utehu kada je postala udovica našla u bogomoljačkom pokretu, što je naposletku tada mladog Miroslava usmerilo na put ka veri.
Počeli su rano da odlaze u crkvu i ne samo to, nego su vremenom postali i veoma bliski sa sestrama iz manastira Jovanje.
- Postali smo kao jedna kuća - rekao je patrijarh.
Po završenom fakultetu odlazi u vojsku.
Nakon povratka iz vojske ubrzo je postavljen za suplenta (profesora) Prizrenske bogoslovije. Pre stupanja na dužnost profesora, u oktobru 1959. u manastiru Rakovica, od srpskog patrijarha Germana prima monaški čin i monaško ime Irinej.
U čin jeromonaha rukopoložen je istoga meseca, na dan svete Petke, 27. oktobra 1959, u crkvi Ružici na Кalemegdanu.
Dok je kao profesor u Prizrenskoj bogosloviji službovao biva upućen na postdiplomske studije u Atinu. 1969. godine biva postavljen za upravnika Monaške škole u manastiru Ostrog, odakle se pak vraća u Prizren i biva postavljen za rektora Prizrenske bogoslovije.
Sa te dužnosti 1974. izabran je za vikarnog episkopa srpskog patrijarha Germana sa titulom Episkopa moravičkog. Godinu dana kasnije 1975. godine izabran je za Episkopa niškog.
Pune 34 godine je proveo na čelu niške eparhije, piše portal Biografija. Tamo je važio za čovjeka koji je doneo mir, stoga se govorilo da bi on kao takav, u slučaju da bude izabran za patrijarha Srpske pravoslavne crkve, mogao da ujedini sve episkope.
Zauzeo se po pitanju podizanja novih hramova na području Niša. Preko puta Saborne crkve, 1987. godine počela je izgradnja novog hilandarskog metoha. Hram posvećen Svetom Savi je izgrađen na padinama Delijskog visa, čije je temelje osvetio patrijarh Irinej (tada episkop niški Irinej).
Na Svetom Arhijerejskom Saboru Srpske Pravoslavne Crkve, 22. januara 2010. godine, izabran je za Arhiepiskopa pećkog, Mitropolita beogradsko-karlovačkog i Patrijarha srpskog.
Foto: Tanjug/Tara Radovanović
Kao episkop je bio blizak svome prethodniku, patrijarhu Pavlu. Predano je radio na mnogim poslovima za Srpsku pravoslavnu crkvu. Putovao je u Ameriku 22 puta, a sve kako bi premostio tamošnji crkveni raskol, piše portal Biografija.
Čin ustoličenja Svetejšeg Arhiepiskopa pećkog, Mitropolita beogradsko-karlovačkog i Patrijarha srpskog gospodina Irineja izvršen je 23. januara 2010, na svetoj arhijerejskoj Liturgiji u sabornom Svetoarhangelskom hramu u Beogradu.
Svetu arhijerejsku liturgiju služio je srpski patrijarh Irinej uz sasluženje arhijereja, sveštenika i đakona, kao i predstavnika Ruske i Grčke Crkve.
Tadašnji predsednik Republike Srpske je u oktobru 2011. odlikovao patrijarha Irineja Ordenom Republike Srpske na lenti, piše porta Biografija. Te iste godine u decembru je odlikovan Velikom Ogrlicom Ordena Orla Gruzije i Bešavne Dolame Gospodina našeg Isusa Hrista od strane princa od Gruzije.
Godine 2012. mu je uručena Povelja Udruženja književnika Srbije.
Za zasluge učinjene prema Kraljevskom domu, za narodno i opšte dobro, princ Aleksandar II Karađorđević je 2013. odlikovao patrijarha Irineja kraljevskim ordenom Karađorđeve zvezde na velikom krstu. Od eparhije šabačke 2016. dobio je orden Svetog vladike Nikolaja.
