Nemačke finansije neće biti uključene u finansiranje projekata u Republici Srpskoj, nakon što uskoro istekne posljednji ugovor, potvrđeno je za Radio Slobodna Evropa (RSE) iz Ambasade Nemačke u Bosni i Hercegovini u sredu, 17. aprila.
Nemačka vlada je tokom avgusta prošle godine postupno obustavila projekte, navodeći kao razlog "secesionističku politiku" vlasti tog bosanskohercegovačkog entiteta na čijem je čelu predsednik Milorad Dodik.
Radi se o četiri infrastrukturna projekta, ukupne vrednosti 105 miliona eura.
"Iste (secesionističke aktivnosti) nisu povučene, kako je zahtevala Savezna vlada. Umesto toga, predednik Dodik dodatno je eskalirao političku krizu. Konačni prekid četiri projekta je stoga bio logičan slijed", navodi se u odgovoru Ambasade Njemačke za RSE.
U Ambasadi nisu želeli da komentarišu dogovor vlada entiteta RS i Mađarske da mađarske kompanije preuzmu finansiranje projekata od kojih je odustala Njemačka.
Vlada RS objavila je da Mađarska preuzima finansiranje projekata od kojih je Njemačka odustala u danu kada je u Banjaluci boravila delegacija te zemlje, predvođena premijerom Viktorom Orbanom.
Mađarski premijer jedan je od ključnih saveznika proruski orjentisanog predsjednika RS Milorada Dodika, a u Banjaluci mu je 5. aprila uručeno odlikovanje Orden RS na ogrlici.
"Nemačkim poreznim obveznicima teško je objasniti zašto bi Nemačka trebala podržavati značajnom sumom entitet koji, prema izjavama njegovog predsednika, otvoreno razmišlja o izlasku iz Bosne i Hercegovine", istakli su u Ambasadi Nemačke u Sarajevu za RSE.
Istakli su kako Nemačka podržava BiH u njenom približavanju Evropskoj uniji, te da je spremna dodatno intezivirati saradnju sa BiH i entitetima, uz preduslove.
"Temeljni zahtev je očuvanje mira, vladavine prava i teritorijalne celovitosti države Bosne i Hercegovine. Nastavljamo našu saradnju sa civilnim društvom u Republici Srpskoj. Isto vredi i za državne i regionalne projekte nemačke razvojne saradnje", istakli su u Ambasadi Njemačke.
Iz kojih projekata u RS se povukla Nemačka?
Među projektima od kojih je odustala nemačka Vlada je i izgradnja vjetroelektrane "Hrgud" u Berkovićima, opštini na jugoistoku BiH.
Vrednost projekta je oko 64,28 miliona evra, od čega je Nemačka razvojna banka osigurala 60 miliona evra, a ostatak bi financirala Elektroprivreda RS.
Nemačka se povukla i iz projekta obnove hidroelektrane kod Trebinja, na jugu zemlje, kao i projekta zbrinjavanja otpadnih voda u Gradišci, na sjeveru Bosne i Hercegovine.
Do povlačenja iz projekata je došlo nakon odluke Narodne skupštine Republike Srpske iz decembra 2021. godine o vraćanju nadležnosti i stvaranju vlastitih institucija sa ciljem slabljenja države.
Nemačka Vlada je u aprilu 2022. godine odlučila privremeno zaustaviti projekte, a u avgustu prošle godine se potpuno povukla.
Inače, premijer Republike Srpske Radovan Višković i ministar ekonomskog razvoja Mađarske Marton Nagy dogovorili su u Banjaluci 5. aprila saradnju u realizaciji tri projekta.
Reč je o projektima prečišćavanja otpadnih voda u Gradišci, izgradnji vjetroelektrane "Hrgud" i solarnog parka "Trebinje", u ukupnoj vrijednosti od 140 miliona eura, saopštila je tada Vlada RS.
Kako je saopćeno iz Vlade RS, projekti će biti realizirani u saradnji sa mađarskim kompanijama "Veolia", MBM i "Alteo".
